جاذبه ماندگار ایزابل هوپر / روایت بازیگر مؤلف از فیلم «او»

مجله نوا، ترجمه علی افتخاری

«ال» پل ورهوفن که در بخش رقابتی رسمی جشنواره فیلم کن 2016 به نمایش درآمد، دو نمایش غیرمنتظره دارد. هر دو ستاره میشل با بازی ایزابل هوپر بازیگر فرانسوی. و فقط ایزابل هوپر می تواند با آن بازی کند. میشل یک بازیگر موفق و جدی ویدئو، دختر یک قاتل در زندان و یک مادر اسیر، همسر یک نویسنده شکسته، مادر یک پسر درمانده و بالاتر از همه، یک زن با کنترل است. کسی که به او تجاوز کرده است آن را دریافت خواهد کرد. نمی توانم به بازیگر دیگری فکر کنم که این روزها بتواند این نقش را بازی کند و به آن آبرو، عمق و طنز ببخشد.

اما اول، بیایید واضح بگوییم: “او” تجاوز را ستایش نمی کند و نمی پذیرد. این پیام را ارسال نمی کند که قربانیان نباید با پلیس تماس بگیرند و در عوض مهاجمان خود را به یک شام خانوادگی دعوت کنند، کاری که میشل انجام داد. فیلم، بازگشتی سریع و دور به رقیب کارگردان هلندی، ورهوون، خالق «غریزه اصلی» و «ربوکاپ»، بالاتر از همه، ابزار هوپر برای استفاده از همه چیز – همه چیز – در زرادخانه عالی خود. سوزان سانتاگ (نویسنده، محقق ادبی و فعال سیاسی آمریکایی) که زمانی هوپر را “هنرمند بی‌نقص” خطاب کرد، گفت که هرگز “بازیگر درخشان یا باهوش‌تر از هوپر” را ندیده است. وقتی او را دیدم، فهمیدم چه چیزی منظور او بود

در اروپا چیزی در مورد دنیای سیاه و رفتار پیچیده «او» وجود دارد که در هشتاد و نه سالگی نماینده فرانسه در زمینه زبان خارجی بود. ورهوون می خواست فیلمی در هالیوود فیلمبرداری کند، اما پنج یا شش بازیگر آمریکایی این نقش را رد کردند، احتمالاً به این دلیل که فیلم به یک رکورد قدیمی انتقام تبدیل نمی شود. این اتفاق برای هوپر رخ نداد، بازیگری که پیش از این در فیلم هایی مانند «مادر من» (2004) و به ویژه «معلم پیانو» (2001) ساخته میشائیل هانکه در شخصیت های عجیب و غریب بازی کرده بود. (هوپر به دلیل مهارت هنری‌اش مریل استریپ فرانسوی لقب گرفته است، اما با وجود تغییرات مداوم، قوی‌ترین زنان در ورزش‌های استریپ هرگز دشوار نخواهند بود.)

رزومه هوپر قابل توجه است: علاوه بر 100 فیلم در اولین نقش اصلی او در سال 1971، بسیاری از شجاع ترین رویاپردازان سینما از جمله کلود شابرول، کلر دنی، کرتیس هانسون، هال هارتلی و فرانسوا اوزون. در همان سال 2016، هوپر علاوه بر “او”، در “بعدش چیست”، بازیگر فرانسوی کمدی-درام، میا هانسن-لوو بازی کرد. او نقش ناتالی، معلم فلسفه پاریسی را بازی می‌کند که شوهرش او را یک زن جوان گذاشت، مادرش می‌میرد، و ناشرش دیگر کتابش را منتشر نمی‌کند – با این حال، با این همه از دست دادن، آزادی غیرمنتظره‌ای پیدا می‌کند. ناتالی در روشنایی راه می‌رود و میشل در تاریکی راه می‌رود، اما هر دو نقش توانایی برجسته هوپر را در به دست آوردن قدرت از خطر نشان می‌دهند.

من هوپر را در هتلی در لیون ملاقات کردم، جایی که او در “خانم هاید” بازی کرد، برداشتی تازه و آزاد از “مورد عجیب دکتر جکیل و آقای هاید” و پنجمین فیلم او در سال 2016. او لباس راحتی پوشیده بود، شلوار جین و تی شرت پوشیده بود. به سمت اتاقش رفتم پا جای پایش گذاشتم – یا بهتر بگویم فرار کردم. روی مبل قرمز رنگ اتاق نشست. در هنگام نشستن، انرژی ساطع می کرد، مانند الکترون هایی که به دور یک هسته قوی می چرخند. ما صحبتی را درباره “او” آغاز کردیم و هوپر در مورد سبک بازی خود میشل صحبت کرد. او می‌گوید: «زمانی که کار می‌کردم، نمی‌دانستم این شخصیت کیست، اما فکر می‌کنم این ماده از آن ساخته شده است. این یک سوء تفاهم کامل از شخصیت هوپر بود که توانست از تبدیل شدن میشل به یک کاریکاتوریست جلوگیری کند. هوپر گفت که این کار موثر بود زیرا “مطمئن نیستم که میشل چیزی را قبول کند. رفتار او طبیعی و معقول است. او تقریباً نابینا بود.

آنچه کارگردانان در مورد هوپر دوست دارند – و او به بازیگر بودن خود افتخار می کند – توانایی او در انتقال پیچیدگی اخلاقی به شیوه ای بسیار خاص است. میشل، پس از تجاوز جنسی، سرانجام نقاب خود را آزاد کرد. روز بعد وقتی مرد را می بیند، نگران و وحشت زده به نظر نمی رسد. او هوشیار و مراقب و در عین حال آرام است. هوپر در نقش میشل و بسیاری از نقش های دیگر می تواند خودآگاهی را نشان دهد. او طوری به نظر می رسد که گویی خودش را همزمان می بیند که ما تماشاگران او را می بینیم. ورهوون گفت: «زیبایی ایزابل همین است. هنگام ایفای نقش آن را می یابد و از شنیدن آن ترسی ندارد. من فکر می کنم همیشه یک راز در بازی او وجود دارد. من هرگز ندیده بودم که یک بازیگر زن یا مرد اینقدر به فیلمی اضافه کند که در فیلمنامه نباشد.»

ورهوفن گفت آخرین نمایشی که آنها برگزار کردند زمانی بود که میشل در اتاق کارکنان شرکت بازی های ویدیویی خود نشسته بود و تقریباً همه آنها مردان جوان بودند و آنها را رهبری می کردند. او از خشونت جنسی بین یک هیولا و یک زن شکایت می کند و او را بسیار محتاط می خواند. به محض توقف حرکت دوربین، هوپر روی زمین افتاد و طوری پیچید که انگار از پیله شخصیتش بیرون می آید. همه آنجا شوکه شده بودند. من هرگز چنین چیزی ندیده ام، “ورهوون گفت. انگار یک نسل کشی در کار بود.

ورهوفن هاپر را یک «بازیگر ناب برشتی» توصیف می‌کند، زیرا او از تماشاگر فاصله می‌گیرد، بدون اینکه بخواهد فریب دهد یا به دنبال همدردی او باشد. این معیاری است که حاکمان و مخاطبان اروپایی آن را پذیرفته اند، اما ممکن است برای مردم آمریکا عجیب به نظر برسد. با این حال، هوپر کارهای مهمی در ایالات متحده انجام داده است، به ویژه در «دروازه بهشت» مایکل چیمینو، که اکنون تبدیل به یک کالت کلاسیک شده است، و دیوید هیو «قلب من هاکبی است». راسل که می توان او را پاسخی طنز به نقش شکنجه شده اش در «معلم پیانو» دانست.

هوپر که نامزد اسکار بهترین بازیگر زن شد و برای بازی در نقش “او” برنده جایزه گلدن گلوب شد، عاشق سینمای آمریکاست، اما می‌داند که تنها حساسیتش فرانسوی است. او گفت: “گاهی اوقات من یک طرح آمریکایی را می بینم و به خودم می گویم: “آنها یک چیز را پرت می کنند، یک چیز.” گوش دادن به یک چهره خالی و بی احساس یعنی چه؟” و دوست دختر جدیدش در پنجره اتوبوس در پاریس هوپر هم مثل ناتالی با تعجب می خندد.

از هنسن-لو پرسیدم که به نظر او چه چیزی می تواند هوپر را در حرفه انتخابی اش راهنمایی کند. او گفت: “ایزابل معتاد است – او معتاد است.” شما خود را کاملاً در این نقش قرار می دهید، در آن گم می شوید تا اگر زنده هستید احساس بهتری داشته باشید.»

هوپر به مخفی کاری اش معروف است – او با رسانه ها در مورد چیزی غیر از فیلم هایش صحبت نمی کند – و اگر ارتباطی بین زندگی نامه او و نقش هایی که انتخاب می کند وجود داشته باشد، این تنها چیزی است که او می داند. او در محیطی ممتاز خارج از پاریس بزرگ شد. او کوچکترین فرزند از پنج فرزند بود. مادرش او را تشویق کرد که بازیگر شود و وقتی ایزابل 14 ساله بود، او را در یک استودیو موسیقی ثبت نام کرد. پدرش دفاعیه ای کرد، شوخی که هوپر را پذیرفت. او گفت: “هر خانواده رازهای خاص خود را دارد، اما، بله، گاهی اوقات ما گاوصندوق های کوچکی را به عنوان هدیه کریسمس دریافت می کنیم.” آنها مانند مینیاتور بودند.

او و شریک زندگی اش، تهیه کننده و کارگردان رونالد چاما، سه فرزند دارند. دختر آنها، لولیتا چاما، اکنون بازیگر است و هوپر دو ستاره با او دارد. او گفت: “رابطه ما قوی تر از رابطه افسانه ای است.” وقتی برای اولین بار با هم بازی کردیم، واقعاً نمی توانستیم آن را باور کنیم. خندیدیم. ما نمی توانستیم به عنوان بازیکن عمل کنیم. بعد ما آمدیم. لازم بود. “

از هوپر که در این نمایش نقش مادیا را بازی می کرد پرسیدم بازی در نقش یک جادوگر اسطوره ای یونانی که بچه هایش را می کشد و شب با خانواده اش به خانه بازمی گردد چه حسی دارد؟ او لبخندی زد و به یاد آورد که چگونه نقش قدیمی را در جشنواره آوینیون بازی کرده بود، زمانی که کوچکترین پسرش، آنجلو، هنوز جوان بود. و آنجلو کلمات “aidez-moi” – “به من کمک کن” در فرانسه – را با “Médée” – کلمه فرانسوی مدها اشتباه گرفت. هوپر گفت: «این بیشتر از فرویدی است.

در گفتگوی ما، هوپر علاقه زیادی به صحبت در مورد نقش های خود داشت، به خصوص شخصیت هایی که در مکان های بسیار تاریک سفر می کنند. او گفت که نقشه ها او را تغییر نمی دهند، اما او احساس جالبی می کند. هوپر انگشتان پاهایش را بالای سر و سپس روی انگشتان پا بلند کرد و گفت: “من از ریشه موهایم تا انگشتان پایم یک بازیکن هستم. من دقیقا می دانم که رنج کشیدن در یک شخصیت، متنفر بودن از یک شخصیت، عشق ورزیدن به چه معناست. با این حال، به عنوان یک بازیگر، این کاملا متفاوت است.” و اینکه تماشاگر از آن رنج می برد، اما از آن لذت می برد.”

منبع: نیویورک تایمز (راشل دونادیو)

این فیلم را در نماوا ببینید